ปัจจัยที่มีผลต่อต้นทุน PCB Assembly
ต้นทุน PCB Assembly ไม่ได้มีสูตรตายตัว เพราะขึ้นอยู่กับหลายปัจจัยที่ซับซ้อน การเข้าใจปัจจัยเหล่านี้จะช่วยให้คุณวางแผนงบประมาณได้แม่นยำและหาทางลดต้นทุนได้อย่างชาญฉลาด
1. ต้นทุนแผ่น PCB (Bare Board Cost)
แผ่น PCB เปล่าคิดเป็นประมาณ 20-40% ของต้นทุนทั้งหมด ขึ้นอยู่กับ:
| ปัจจัย | ผลต่อราคา | ตัวอย่าง |
|---|---|---|
| จำนวนชั้น | +15-25% ต่อชั้น | 4 Layer vs 6 Layer |
| วัสดุ | FR-4 ถูกที่สุด | FR-4 vs Rogers vs Aluminum |
| ขนาดบอร์ด | ใหญ่ = แพง | 50x50mm vs 100x100mm |
| Surface Finish | HASL ถูกที่สุด | HASL vs ENIG vs OSP |
| ความหนาทองแดง | 1oz มาตรฐาน | 1oz vs 2oz+ Heavy Copper |
2. ต้นทุนชิ้นส่วน (Component Cost)
ชิ้นส่วนมักคิดเป็น 40-60% ของต้นทุนทั้งหมด ตามข้อมูลจาก IPC:
- IC และ Microcontroller - อาจสูงถึง 30-50% ของต้นทุนชิ้นส่วน
- Passive Components (R, C, L) - ราคาต่อหน่วยต่ำ แต่มีจำนวนมาก
- Connectors - ราคาหลากหลายตามประเภท
- ชิ้นส่วนพิเศษ - Custom parts อาจมี Lead time และราคาสูง
3. ต้นทุนการประกอบ (Assembly Cost)
ค่าประกอบขึ้นอยู่กับความซับซ้อนและปริมาณ:
| ประเภทการประกอบ | ต้นทุนเฉลี่ย | หมายเหตุ |
|---|---|---|
| SMT Assembly | $0.01-0.05/จุด | ขึ้นกับขนาดชิ้นส่วน |
| THT Assembly | $0.05-0.15/จุด | แรงงานมากกว่า |
| BGA Assembly | $0.50-2.00/ตัว | ต้องการเครื่อง X-ray |
| Mixed Technology | รวมทั้งสอง | ซับซ้อนกว่า |
4. ต้นทุนการทดสอบ (Testing Cost)
การทดสอบ เป็นส่วนสำคัญที่ไม่ควรประหยัด:
- AOI (Automated Optical Inspection) - รวมในราคาประกอบ
- ICT (In-Circuit Testing) - $500-2,000 ค่า Fixture
- Functional Testing - ขึ้นกับความซับซ้อน
- Burn-in Testing - สำหรับผลิตภัณฑ์คุณภาพสูง
สูตรคำนวณต้นทุน PCB Assembly
ต้นทุนทั้งหมด = (ต้นทุน PCB + ต้นทุนชิ้นส่วน + ค่าประกอบ + ค่าทดสอบ) × จำนวน + ค่า NRE
ค่าใช้จ่ายครั้งแรก (NRE - Non-Recurring Engineering)
| รายการ | ราคาประมาณ |
|---|---|
| Stencil | $50-150 |
| Programming | $50-200 |
| Test Fixture | $500-2,000 |
| DFM Review | มักรวมในราคา |
เปรียบเทียบราคาตามปริมาณการสั่ง
| ปริมาณ | ราคาต่อหน่วย (ตัวอย่าง) | หมายเหตุ |
|---|---|---|
| 1-10 ชิ้น | $50-200 | Prototype |
| 10-100 ชิ้น | $20-80 | Pilot run |
| 100-1,000 ชิ้น | $10-40 | Small batch |
| 1,000+ ชิ้น | $5-20 | Volume production |
หมายเหตุ: ราคาขึ้นอยู่กับความซับซ้อนของบอร์ด
10 วิธีลดต้นทุน PCB Assembly
1. ออกแบบให้เหมาะกับการผลิต (DFM)
การออกแบบที่คำนึงถึงการผลิตตั้งแต่แรกสามารถลดต้นทุนได้ 10-30%:
- ใช้ขนาดบอร์ดมาตรฐาน
- หลีกเลี่ยง Via-in-pad ถ้าไม่จำเป็น
- เลือกชิ้นส่วน Package มาตรฐาน
2. รวมชิ้นส่วนให้น้อยลง (Component Consolidation)
ลดจำนวนชิ้นส่วนที่แตกต่างกัน ใช้ค่าเดียวกันหลายตำแหน่ง
3. เลือกชิ้นส่วนที่หาง่าย
หลีกเลี่ยงชิ้นส่วนที่หายากหรือ Lead time ยาว ตรวจสอบ LCSC หรือ Digi-Key สำหรับความพร้อมของสต็อก
4. ใช้ Panelization อย่างมีประสิทธิภาพ
จัดวาง PCB บน Panel ให้มีประสิทธิภาพ ลดพื้นที่ว่างเปล่า
5. เลือก Surface Finish ที่เหมาะสม
| Surface Finish | ราคา | เหมาะสำหรับ |
|---|---|---|
| HASL | ต่ำ | ผลิตภัณฑ์ทั่วไป |
| Lead-Free HASL | กลาง | RoHS Compliance |
| ENIG | สูง | Fine-pitch, BGA |
| OSP | ต่ำ | SMT เท่านั้น |
| Immersion Silver | กลาง | RF Applications |
6. สั่งผลิตปริมาณที่เหมาะสม
หา Economic Order Quantity (EOQ) ที่ให้ต้นทุนต่อหน่วยต่ำที่สุด
7. ใช้บริการ Turnkey
บริการครบวงจรมักถูกกว่าการจัดซื้อชิ้นส่วนเอง เพราะผู้ผลิตมีอำนาจต่อรองราคาที่ดีกว่า
8. วางแผน Lead Time ให้ดี
หลีกเลี่ยงค่า Rush fee ด้วยการวางแผนล่วงหน้า
9. ใช้ชิ้นส่วน Standard Package
หลีกเลี่ยง Custom package ที่มีค่าใช้จ่ายสูง
10. เลือกผู้ผลิตที่เหมาะสม
ดูบทความเปรียบเทียบผู้ผลิต PCB ในประเทศไทย
คำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ
"ข้อผิดพลาดที่พบบ่อยที่สุดคือการมุ่งเน้นราคาต่อหน่วยโดยไม่คำนึงถึงต้นทุนทั้งหมด หลายครั้งที่การจ่ายเพิ่มเพื่อคุณภาพหรือ Lead time ที่เร็วกว่า กลับประหยัดกว่าในระยะยาว เพราะลดปัญหาและการผลิตใหม่" — Hommer Zhao, CEO WellPCB
เครื่องมือคำนวณต้นทุน
ลองใช้เครื่องคำนวณราคา PCB ของเรา เพื่อประมาณต้นทุนสำหรับโครงการของคุณ
ต้องการใบเสนอราคาที่แม่นยำ?
ส่งไฟล์ Gerber และ BOM ให้เรา รับใบเสนอราคาภายใน 24 ชั่วโมง
บทความที่เกี่ยวข้อง
- SMT vs THT: เปรียบเทียบต้นทุนและประสิทธิภาพ
- Turnkey vs Consignment: เลือกแบบไหนประหยัดกว่า
- 10 อันดับโรงงาน PCB ในประเทศไทย
แหล่งอ้างอิง
- IPC - Association Connecting Electronics Industries - มาตรฐานและข้อมูลอุตสาหกรรม
- Digi-Key Electronics - ข้อมูลราคาชิ้นส่วน
- LCSC Electronics - ซัพพลายเออร์ชิ้นส่วน



